İnşaat Yapı Denetimi
İnşaat yapı denetimi, Türkiye’nin deprem bölgesinde bir ülke olması ve önceki yıllarda Türkiye’de depreme dayanıklı olmayan çok sayıda bina yapılmasının sonrasında ortaya çıkan bir iş dalıdır. İnşaat yapı denetimi sektöründe çalışan kişiler basitçe, yapılan binaları denetleyen ve usule uygun yapılıp yapılmadığını kontrol eden kişilerdir. Bu iş dalının bina yapımlarında eksik malzeme kullanımını engelleyici bir rolü olduğu, herkesin güvenle evlerinde oturmasını sağlayan bir iş dalı olduğunu söyleyebiliriz. İnşaat yapı denetimi iş dalı sayesinde günümüzde inşa edilen tüm binalar denetlenmekte ve sağlamlıkları tescillenmektedir. İnşaat yapı denetim firmalarında binaların denetimini yapan ve binalara yeterlilik belgesi veren de deneyimli inşaat mühendisleridir.
İnşaat Yapı Denetimi Nedir?
İnşaat yapı denetimi yeni inşa edilen tüm binaları denetleyen bir iş dalıdır. Bir bina ister ihale usulü ile ister serbest girişim şeklinde inşa edilsin, çevre bakanlığının yetkilendirdiği inşaat yapı denetim firmalarının kontrolünden geçmek zorundadır. Bu firmalar yapılmakta olan binaları sadece bittikten sonra değil, düzenli olarak inşaatın her aşamasında denetlerler. Bu denetlemeler oldukça düzenli şekilde gerçekleşene denetlemelerdir ve binaların yapımında kullanılan malzemelerden, binanın yapımına ilişkin kullanılan yöntemlere kadar pek çok kriteri denetlerler. Fakat inşaat yapı denetim firmalarının en çok denetlediği şeyin binaların sağlamlığı olduğunu söyleyebiliriz.
İnşaat yapı denetim firmaları ve denetleme kanunu yaklaşık on yıl kadar önce ortaya çıkmıştır ve amacı bir anlamda kişilerin güvenliğini sağlamaktır. İnşaat yapı denetimi sayesinde yeni yapılan binaların güvenliği, sağlamlığı ve usule uygun yapılıp yapılmadığı denetlenir. İnşaat yapı denetimi ile devlet binaları türünde yeni yapılan anayasa mahkemeleri, belediye binaları, karakollar, vatandaş hizmet binaları gibi binalar ile, apartman tarzı ve müstakil tarzda binaların yapım süreçleri de denetlenmektedir. Satış amacıyla yapılan tüm binaların inşaat yapı denetim kontrolünden geçmesi gerekir.
İnşaat Yapı Denetim Neden Gereklidir?
Geçmişte inşaat yapı denetim firmalarının olmaması nedeniyle çok sayıda dayanıksız bina yapılmıştır. Binalarda elde edilen karın arttırılması için bazı mütahitler dayanıksız ve eksik malzeme ile bina inşa etmişler ve kişilerin hayatlarını tehlikeye atmışlardır. Daha önceki yıllarda yapılan binaların denetimsizliğinden dolayı ülkemiz büyük acılar ve kayıplar yaşamıştır.
Depremler ve diğer doğa olaylarının ne zaman gerçekleşeceğini kimse bilmemektedir. Fakat bilim adamları Türkiye’de yakın tarihte tekrardan deprem gerçekleşeceği konusunda hem fikirdirler. Hal böyle olunca, Türkiye’deki binaların sadece sağlam olması değil, deprem gibi etkilere de dayanıklı olması gerekmektedir. İnşaat yapı denetim firmaları bu nedenle yeni yapılan binaları hem sağlamlık hem de depreme dayanıklılık konusunda denetlemektedirler.
İnşaat sektöründe geçmişte çok karşılaşılan bir diğer sorunda binaların yapımında bazı temel yanlışların yapılmasıydı. Bir binanın pencerelerinin apartman boşluğuna bakması, bina içerisindeki odaların, kapıların, balkonların, tuvaletlerin şekillerinde sorun olması gibi problemler oldukça yaygındı. İnşaat yapı denetimin bu türden sorunlara da çözüm bulduğunu söyleyebiliriz. Yapı denetiminde çalışan inşaat mühendisleri, inşaat alanları ziyaret ettiklerinde böylesi bir sorunla karşılaşmaları durumunda, firmayı uyarabilmekte eğer hala sorun düzeltilmiyorsa yapı denetimin sürecinin başarısız geçtiğini rapor edebilmektedir. Eğer bir firma ve inşa ettiği bina bu kontörlü geçemiyorsa bu durumda firmaların sorumluluklarını yerine getirip, gerekli düzeltmeleri yapmaları gerekiyor. Bu açıdan inşaat yapı denetim sektörünün inşaat sektöründe büyük yaptırımları olduğunu söyleyebiliriz.
İnşaat Yapı Denetimi Nasıl Yapılır?
İnşaat yapı denetimi, yapı denetim firmalarının inşaat firmalarının yapmakta olduğu işleri denetlemesi ile yapılır. Denetim firmaları, bir inşaat firmasının sadece tek bir işini denetleyebileceği gibi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görevlendirmesiyle birden fazla işini denetleyebilir. Ayrıca bir inşaat firmasının gerçekleştirdiği tüm işlerin bir yapı denetim firması denetiminde olduğunu da ekleyelim.
Yapı denetimi kademeli gerçekleşen bir işlemdir. İnşaat yapı denetim firması çalışanı inşaat mühendisleri, düzenli periyotlarla bir inşaat alanını ziyaret eder ve denetler. Yani denetleme bir kere inşaat bittikten sonra üstünkörü değil inşaatın her sürecinde detaylı bir şekilde yapılır. Bu sayede kişiler satın aldıkları veya kirada oturacakları binalara güvenle yerleşebilirler. Yapı denetimi, inşaat başlamasıyla başlayan bir süreçtir. Yapı denetiminde binaları temelinin usule uygun atılıp atılmadığının büyük önemi vardır. Depreme dayanıklı binaların yapımı, temelle doğrudan alakalı bir konudur. Temelin ihalede belirtildiği şekliyle atılıp atılmadığını kontrol eden yapı denetim firmaları daha sonraki süreçte binanın yapımında da düzenli ziyaretlerde bulunurlar. Kullanılan malzemeleri görür ve kontrol ederler. Bir anlamda binanın sağlamlığını da test etmiş olurlar.
İnşaat yapı denetiminin bu açılardan binaların sağlamlığını garanti etme konusunda oldukça faydalı olduklarını söyleyebiliriz. Şüphesiz herkes oturmak istediği binanın sağlam ve depreme dayanıklı olmasını tercih edecektir. İnşaat yapı denetim firmalarının bu açıdan kişilerin güvenliğini sağlayan firmalar olduğunu da söyleyebiliriz.
İnşaat Yapı Denetimde Kanun
İnşaat yapı denetimi yapabilmek için de belirli kriterler bulunmaktadır. 4708 numaralı kanun gereği, en az 12 yıl olmak üzere inşaat sektöründe çalışma yapmış kişi veya kurumlar yapı denetimci olarak başvuru yapabilirler. Yapı denetim zorunluluğu da yine kanunlarla belirlenmiş bir kriterdir. İnşaat yapı denetimini, inşaat yapan firmaların kanun gereği yaptırmaları gerekmektedir.
İnşaat Yapı Denetim Ücretleri
İnşaat yapı denetimi fiyatları, inşası yapılan alanının m2 büyüklüğüne bağlı olarak değişmektedir. Buna ek olarak her mühendis ve mimarın denetleyebileceği maksimim m2 sınırı da vardır. Bunun üzerinde denetleme yapamazlar. Bu nedenle eğer bir mühendis veya mimar sınırını aştıysa, o denetlemeye başka bir mühendis veya mimar devam eder. İnşaat sınıfı ve inşaat bitirme süresinin de denetleme ücretlerinde fiyatı değiştiren etkenler olarak karşımıza çıktıklarını söyleyebiliriz. İnşaat yapı denetim ücretleri internette bulunan hesaplama siteleri üzerinden hesabı yapılabilecek ücretlerdir.
Yapı Denetimi İçin Kimler Görev Alır?
Yapı denetimde mimar ve mühendisler görev almaktadır. Fakat her mimar ve mühendis bu görevi yerine getiremez. Belirli bir tecrübe aranır. Bu sektörde en az 12 yıllık bir tecrübeye sahip kişiler görev alabilirler. Görev almak için de yapı denetim komisyonuna başvuru yapmak ve yeterli görülmek gerekmektedir. Denetçi belgesi adı verilen bir belgeyi almaya hak kazanan mimar ve mühendisler yapı denetimci olarak çalışabilirler. Denetçi belgesi sürekli verilen bir belge değildir. 5 yıl süreyle verilir ve bu sürenin bitimiyle mühendislerin tekrardan belge için başvuru yapmaları gerekir. 5 yıllık sürenin bitiminin ardından mühendisler ve mimarlar inşaat yapı denetim sektöründe çalışamazlar.
Yapı Denetimcisinin Diğer Görevleri
Yapı denetimciler sadece yapılan binaları denetlemezler bunula birlikte projelerin yeterliliklerini de denetlerler. Eğer bir projede sorunlar varsa yapı denetimciler bu sorunları projeyi çizen mimari şirketlere bildirirler. Bu sayede ortaya daha kaliteli ve hatasız projelerin çıkmasının yolu da açılmış olur.
İnşaatta kullanılacak malzemelerin denetiminde de yapı denetimciler çalışırlar. Müteahhitlerin getirdiği demirler yapı denetimciler tarafından örnek alınması suretiyle labaratuarlarda da incelenirler. Sonuçların olumsuz çıkması halinde ise demirlerin değiştirilmesi gibi süreçler uygulanabilmektedir. Yapı denetimin insanların güvende yaşamaları için en iyi sektörlerden birisi olduğunu söyleyebiliriz.
Son Yorumlar